Wie zelf een beleggingsfonds opstart met een eigen strategie, mag zich niet zomaar ondernemer noemen.

Een werknemer die in 2012 werd ontslagen vatte het idee op om met een eigen computermodel een beleggingsfonds op te zetten. In de ontwikkelingsjaren 2012 en 2013 leverde dat nog geen inkomsten op. Eind 2014 werd een stichting opgericht voor het vermogensbeheer. Die telde in 2015 vier participanten, waaronder de oprichter, met een totaal vermogen van 750 duizend euro.

De oprichter van het beleggingfonds beschouwde zichzelf vanaf 2012 als ondernemer en voerde voor de belastingaangifte van 2012 en begin 2013 de startersaftrek, de zelfstandigenaftrek en de mkb-winstvrijstelling op. Daar ging de inspecteur van de Belastingdienst echter niet mee akkoord.

Ontwikkelingsfase

Volgens de oprichter was hij in 2012 al ondernemer omdat hij toen de basis heeft gelegd voor een beleggingsfonds dat sinds 2015 inkomsten oplevert. De inspecteur redeneerde daarentegen dat bij de ontwikkeling van het beleggingsmodel in 2012 nog niet of nauwelijks sprake was van “deelname aan het economisch verkeer”. Er kon op dat moment ook nog niet redelijkerwijs verwacht worden dat sprake zou zijn van een winstgevende activiteit.

Uit een recente uitspraak van de rechtbank Noord-Nederland blijkt dat de rechter meegaat met de stelling van de belastinginspecteur dat geen sprake is van ondernemerschap. Maar de motivatie van de rechter is wel anders. Zo vindt de rechter dat de activiteiten die de oprichter in de aanloopfase heeft ondernomen wel degelijk voldoende zijn om te kwalificeren als “deelname aan het economisch verkeer”.

Ondernemersrisico

Het probleem voor de kwalificatie als ondernemer zit 'm in de juridische structuur van het beleggingsfonds. Dit is opgezet als een stichting die als 'bewaarder' de risico's draagt. De beleggingsactiviteiten komen dus niet op naam en risico van de oprichter-beheerder. Deze opzet zorgt er volgens de rechter voor dat de oprichter-beheerder wat betreft het risico niet aan de wettelijke vereisten voor het ondernemerschap voldoet.

Gevolg: de inkomsten uit het beleggingsfonds kwalificeren niet als 'winst uit onderneming', maar als 'resultaat uit overige werkzaamheden'.  De oprichter-beheerder mag dus niet gebruik maken van de startersaftrek, de zelfstandigenaftrek en de mkb-winstvrijstelling.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl